०३ चैत्र २०८१, मंगलबार
18-03-2025 , Tue
×

समाजिक संजालमा दुई चार शब्द लेख्दैमा गुरुप्रति सम्मान हुँदैन

Logo
प्रकाशित बुधबार, आषाढ २९, २०७९

न्युजमधेस डेस्क
जनकपुरधाम,२९असार।
कतिपय विद्यार्थीहरु यसै दिन आफ्ना आदरणीय गुरुहरुलाई फूलमाला टीका लगाई गुरुबाट आर्शिवाद लिने गर्दछन् भने कतिपय टाढा भएकाहरु विभिन्न मास मिडिया मार्फत आफ्ना गुरुहरुलाई सम्झने गर्दछन् ।

   मानव जीवन निकै संघर्षपूर्ण छ । मानिसको जन्म क्रमदेखि मृत्युको काखमा नपुगेसम्म हर पाइलामा जो कोहीले पनि अनगिन्ती संघर्षका पहाडहरू चढेको हुन्छ । जीवनका ती उकाली ओरालीहरुमा एक विश्वासिलो साथीको रुपमा हामी गुरुलाई  मान्दछौँ । हाम्रो पहिलो गुरुको रुपमा हामी आमा बुबालाई मान्दछौँ र माया आदर सत्कार गर्दछौ ।

जब अलि उमेर पुगेपछि हामी स्कुल जान्छौ, त्यहाँ हामीलाई शिक्षा दीक्षा दिने शिक्षकलाई गुरुको रुपमा मान्दछौँ । जीवनको अप्ठयारो बाटोलाई सहज बनाउने कार्य गुरुहरूले गर्नु भएको हुन्छ । त्यसैले पनि नेपाली समाजमा गुरु पूर्णिमालाई एक विशेष उत्सवको रुपमा मनाइने गरिन्छ ।

गुरु पूर्णिमा पर्व एक भए पनि यसको अनेक स्वरुप रहेको छ । सामान्य मानिसले गुरु पूर्णिमा भनेको स्कुल, कलेज पढ्नेहरूले मात्र मनाउने पर्व हो भनेर सोचेका हुन्छन् तर हाल आएर यसको महिमा सबैतिर फैलिदै गएको महशुस हुन्छ । आफ्नो जीवनमा सही बाटो देखाउने व्यक्तिहरुलाई यस दिन आदर सम्मान गर्ने चलन पनि बढ्दै गएको छ । दिदी दाई, साथीहरूबाट पनि हामीले धेरै कुरा सिकेका हुन्छौ ।

गुरुको सावधिक अर्थ खोज्दा “गु”को अर्थ अन्धकार र “रु” को अर्थ उज्यालो हुने र यसको संयोजन गर्दा अन्धकारबाट उज्यालोतिर लैजाने व्यतिmलाई नै गुरु भनिएको छ । वास्तवमै गुरुको महिमा वर्णन गरेर सम्भव छैन । हाम्रो समाजमा गुरुलाई भगवानभन्दा पनि उच्च स्थानमा राखेर पुजिन्छ । गुरुबाट प्राप्त ज्ञानबाट नै हरेकको जीवनले गति पाउने गर्दछ । त्यसैले त हाम्रो जीवन नै गुरुमय रहेको छ ।

गुरुहरूले आफ्ना शिष्यहरुको हितको लागि हरसम्भव प्रयास गरेका हुन्छन् ।  त्यसैले त गुरुब्रह्मा गुरुविष्णु गुरुर्देवो महेश्वरः । गुरुः साक्षात् परब्रह्म तस्मै श्रीगुरवे नमः ।। भनिन्छ ।  यसको अर्थ  गुरु नै ब्रह्मा हुन्, गुरु नै विष्णु  हुन्, गुरु नै महेश्वर हुन् र गुरु नै साक्षात् परब्रह्म हुन् भनी वर्णन गरिएको छ ।  यसरी वेद पुराणमा वर्णन गरिएजस्तै हाम्रो जीवनमा पनि गुरुको विशेष महत्व रहेको हुन्छ ।

     गुरु त्यस्तो ज्योति हो, जसको उज्यालोले सम्पूर्ण जगतलाई झलमल पारेको हुन्छ । सही र गलतको ज्ञान गराएको हुन्छ । मानव भैकन अरुको हकहित र भलाईको बारेमा नसोचेमा उसले जन्म लिएको सार्थक हँुदैन भन्ने धार्मिक विश्वास रहेको छ ।

संसारमा अनेक दुःख र पीडा छ, त्यसलाई निराकरण गर्ने उपाय पनि हामी गुरुहरुबाटै सिक्ने गर्दछौ । गुरुले नै राम्रो र नराम्रो बाटोका साथै पाप, धर्मको बारेमा जानकारी दिनु हुन्छ । साथै हाम्रो कर्तव्यबारे पनि जानकारी गराई दक्ष र सक्षम बनाउने कार्यको श्रेय पनि गुरुलाई नै जान्छ ।

वास्तवमै गुरु विनाको संसार हामी कल्पनै गर्न सक्दैनौ । जसरी छाँयाले हामीलाई पाइलैपिच्छे साथ दिएको हुन्छ । जसरी सूर्यले सम्पूर्ण लोकलाई प्रकाश र ताप प्रदान गर्दछ, त्यसरी नै गुरुले पनि आफ्ना शिष्यहरुलाई उत्तम ज्ञान र शिक्षा दिएर उनीहरुको जीवनलाई सफल पार्ने कार्य गरिरहेका हुन्छन् ।

गुरु पूर्णिमा मनाउने तौरतरिका पनि दिनानुदिन फरक फरक भैरहेको छ । पहिले पहिले शिष्यहरुले गुरुहरुलाई यसै दिन यथासक्य दक्षिणा दिएर पूजाआजा गरी मनाउने गरिन्थ्यो । गुरुदक्षिणाको कुरा गर्दा एकलव्यले आफनो औला नै काटेर गुरुदक्षिणा दिएको कुरा पनि पौराणिक कथामा पढ्न पाइन्छ ।

हाल आएर यसको स्वरुप परिवर्तन आएको छ । कतिपय विद्यार्थीहरु यसै दिन आफ्ना आदरणीय गुरुहरुलाई फूलमाला टीका लगाई गुरुबाट आर्शिवाद लिने गर्दछन् भने कतिपय टाढा भएकाहरु विभिन्न मास मिडिया मार्फत आफ्ना गुरुहरुलाई सम्झने गर्दछन् ।

समयअनुसार हाम्रो धर्म संस्कृति र व्यवहारमा पनि परिर्वतन आइरहेको छ ।  आफूले प्राप्त गरेको ज्ञानको सही सदुपयोग गरी देश र जनताको हकहितमा लाग्नु पर्दछ ।  सत्कर्म गरे मात्र सवत्र्र शान्ति फैलिन्छ । त्यसैले हरेक गुरुहरुले सत्कर्म, सत्ज्ञान र प्रगतिको पाठ पढाएका हुन्छन् । गुरुप्रति कृतज्ञता ज्ञापन गर्ने यो दिन सबैको लागि विशेष रहने गरेको छ  ।

गुरु पूर्णिमालाई व्यास जयन्ती पनि भनिन्छ । गुरुपूजाको परम्परामा व्यास अग्रस्थानमा पुजिन्छन् । व्यासगुफामा रहेको व्यासको मूर्तिमा आज  विशेष किसिमले पूजाआजा गरिन्छ ।

     जीवनका हरेक पाइलामा हाम्रो सफलताको कामना गर्ने गुरुहरुप्रति श्रद्धाभाव व्यक्त गदै आफूले सिकेका ज्ञानलाई फैलाउँदै जानु नै आफ्ना गुरु प्रतिको सच्चा सम्मान हो । आजको दिन फेसबुकका एउटा फोटो राखेर केही शब्द लेख्दैमा गुरुप्रति सम्मान हुँदैन । यसका लागि त हामीले गुरुले सिकाएको ज्ञान ३६५ दिनै मनन गरी  अरुको हितको लागि लाग्नु पर्दछ । यसो भए मात्र हाम्रो समाजमा व्याप्त कुसंस्कारको जालो हट्दै जानेछ ।

कमेन्ट गर्नुहोस्
सम्बन्धित

सिराहा, दिपेन्द्र यादव: सिराहाको बढियारपट्टि गाउँपालिका वडा नम्बर ४ सोपुरस्थित श्री बराकी आधारभूत विद्यालयमा ९ कोठे भवन जनमत पार्टीकी प्रतिनिधि सभा सांसद माननीय विनिता कुमारी सिंह ज्यूद्वारा शिलानास भएको छ। सहरी विकास मन्त्रालयको सहरी विकास तथा भवन निर्माण विभाग अन्तरगत सघन सहरी भवन निर्माण आयोजना सप्तरीबाट सञ्चालन हुने उक्त आयोजना करिब ५२ लाखमा टेन्डर लागेको […]

जनकपुर: सत्तारूढ जनमत पार्टीका मधेश प्रदेश सांसद शम्भु साहले हाम्रो राजनीति स्कुलिङ् ललिता निवास काण्ड , वाईडवडी काण्ड , भुटानी शरणार्थी काण्ड , सुन काण्ड गर्ने जस्ता नेताहरुबाट नभएको बताएका छन्। शुक्रबार बसेको प्रदेश सभा बैठकमा बोल्दै सांसद साहले काङ्ग्रेस नेता तथा संसदीय दलका नेता मा. कृष्णा यादवलाई जवाफ तेर्साएका थिए । उनी अस्ति बसेको […]

सिरहा : सिरहाको औरही गाउँपालिका वार्ड न.२ तुलसीपुरमा सडक ढलान कार्यको शिलान्यास भएको छ। सिरहा निर्वाचन क्षेत्र न.२ (१) का प्रदेश सांसद माननीय संजय कुमार यादवले शिलान्यास गरेक हो। शहरी बिकास मन्त्रालय अन्तर्गत सघन शहरी तथा भवन निर्माण आयोजना सप्तरी बाट संचालन हुने उक्त योजनाको ठेक्का श्री सरोन एण्ड ब्रदर्श कन्ट्रक्सन लहानले लिएको छ। ठेक्का […]